Najprostszym sposobem na połączenie metalowych elementów jest przykręcenie ich śrubami lub nitami. Jednak nie zawsze te rozwiązania są najlepsze.
Wiele projektów i elementów z metalu wymaga trwałego połączenia za pomocą spawarki. Zwłaszcza jeżeli liczy się szczelność połączeń lub gdy zależy Ci na gładkim wykończeniu i eleganckim wyglądzie.
Spawarka może kojarzyć się z urządzeniem stosowanym głównie w budownictwie i sferą mocno techniczną. Spawarka może być jednak niczym pędzel dla malarza, gdyż jest stosowana także przez artystów tworzących rzeźby z metalu.
Moda na industrialny styl w architekturze przyczyniła się do zwiększenia zainteresowania tym urządzeniem przez domorosłych producentów mebli loftowych.
Marzysz o własnoręcznie zrobionym regale z metalu i drewna? Masz smykałkę do majsterkowania oraz drzemie w Tobie dusza artysty? Wybierz spawarkę i działaj!
Jaką spawarkę wybrać
Wybór odpowiedniej spawarki może być trudny. Nie jest to urządzenie codziennego użytku, ale na pewno to wieloletnia inwestycja. Dlatego warto zorientować się w jej rodzajach, by dopasować zakup do swoich potrzeb.
Spawarka i jej budowa
Spawarka to urządzenie spawalnicze przeznaczone do łączenia elementów metalowych lub wykonanych ze stopów tych metali. Składa się z następujących elementów:
- urządzenia zasilającego
- urządzenia sterującego
- przewodu masy z zaciskiem na końcu
- systemu chłodzącego
Rodzaje spawarek w zależności od źródła energii
Spawarka gazowa
To spawarka o długiej historii. Metoda spalania gazowego polega na nadtopieniu brzegów spawanego elementu za pomocą palnika. Aby wytworzyć płomień, wykorzystuje się spalanie gazów palnych (najczęściej acetylenu, propanu lub wodoru) w obecności tlenu.
Kiedyś gazy te wytwarzane były w wytwornicy, teraz są zmagazynowane w specjalnych butlach. Dzięki odpowiedniej regulacji zaworów gazu palnego, jak i tlenu na palniku gazowym istnieje możliwość dostosowania wielkości poszczególnych stref płomienia.
Spawarka gazowa to przede wszystkim wysoka wydajność i szybkość spawania. Można ją wykorzystać do łączenia elementów o dużym zakresie grubości spawanych materiałów, bez względu na rodzaj tego materiału.
Technika spawania jest łatwa, a urządzenia znacznie tańsze niż te do spawania elektrycznego. Metodą tą spawa się cienkie rury w instalacjach gazowych, wodnych czy ciepłowniczych.
Spawanie gazowe sprawdza się również w warunkach terenowych i na dużych przestrzeniach - użyteczny jest tu zestaw do lutowania twardego (nie wymaga zasilania zewnętrznego).
Zestaw ten służy nie tylko do lutowania twardego, ale spawania, cięcia i podgrzewania elementów instalacji z rur miedzianych. Znajduje także zastosowanie podczas lutowania topnikiem srebrnym i przy lutowaniu aluminium.
Spawarka gazowa mimo tego, że generuje pewne niebezpieczeństwo (obecność butli z łatwopalnym gazem) ciągle jest w użytku i radzi sobie świetnie, gdy konieczne jest bardzo szczelne spawanie.
Spawarka elektryczna
To urządzenie służące do spawania przy wykorzystaniu dodatkowej substancji - spoiwa, najczęściej w postaci elektrody. W wysokiej temperaturze na łuku elektrycznym powstałym między materiałem, a elektrodą następuje ich nadtopienie i połączenie.
Spawarka transformatorowa
Jako źródło zasilania wykorzystuje transformator spawalniczy. Spawarki transformatorowe są urządzeniami dużymi i ciężkimi, zużywają także dużo prądu, przy czym spawanie nie jest zbyt precyzyjne. Ich niewielka moc umożliwia obsługę elektrod do 2,5 mm². Natomiast zaletę stanowi niska cena i prosta konstrukcja.
Spawarka inwertorowa
To taka, w której inwertor przetwarza prąd pobierany z sieci zasilania w prąd stały, podnosi jego częstotliwość i znów zmienia w prąd przemienny. Dzięki temu, inaczej niż spawarki transformatorowe, spawarka ta zużywa niewielką ilość prądu, jest lżejsza i bardziej wydajna oraz ma większą tolerancję na spadki napięcia zasilania.
Jest także bardzo precyzyjna, można jej używać do spawania najmniejszymi elektrodami, a także elektrodami przeznaczonymi do spawania żeliwa.
Spawarka inwertorowa będzie niewątpliwie dobrym wyborem dla użytku profesjonalnego. Mankamentem jest to, że brak napięcia wysokiej częstotliwości dyskwalifikuje spawanie metali szlachetnych.
Rodzaje spawarek elektrycznych w zależności od przebiegu spalania
Spawarka MMA
Jeśli naszym celem jest wybór spawarki do użytku prywatnego, warto rozejrzeć się w tej właśnie kategorii. Jest to spawarka spawająca elektrodą otuloną, która stanowi jednocześnie źródło gazu osłonowego oraz żużlu. Pomiędzy prętem a elementem spawanym następuje przepływ prądu i wzrost temperatury. Powstaje jarzący się luk elektryczny.
Spawarki MMA mogą być wyposażone w dodatkowe funkcje: hot start, która przyspiesza proces zajarzania, arc force (reaguje na spadki napięcia zasilania) oraz anti-stic. Dzięki funkcji anti-stic elektroda nie przywiera do spawanej powierzchni.
Spawanie w technologii MMA ma wiele zastosowań: w przypadku elementów stalowych (w tym również ze stali nierdzewnych), żeliwa, stopów aluminium, miedzi i niklu. Wybierając spawarkę spośród spawarek podręcznych na pewno znajdziesz tu coś dla siebie.
Spawarka MAG
Technologia MAG to spawanie elektrodą topliwą (w postaci drutu) w osłonie gazu aktywnego, który bierze udział w spawaniu. Użyty gaz to dwutlenek węgla lub mieszanina gazów, mająca za zadanie odcięcie tlenu od miejsca, w którym zachodzi spawanie. Za jej pomocą można spawać stale niskowęglowe, kwasoodporne, nierdzewne, a także stale stopowe.
Spawarka MIG
W przypadku spawania w technologii MIG proces zachodzi podobnie jak w technologii MAG, mamy jednak do czynienia z gazem obojętnym (szlachetnym), nie biorącym udziału w reakcji - argonem lub helem.
Metodą MIG można spawać takie materiały jak aluminium, miedź, magnez i tytan. Bardzo dobrze sprawdza się przy spawaniu niewielkich części, np. w samochodzie jak i renowacji urządzeń mechanicznych.
Zestawy MIG/MAG muszą zawierać podajnik drutu litego oraz butlę z gazem obojętnym lub aktywnym (ewentualnie złącze do sieci gazowej). Rodzaj i grubość drutu spawalniczego należy dobrać do spawanego materiału.
- dla materiału podstawowego o średnicy do 4 mm, odpowiedni jest drut o średnicy 0,6-0,8 mm.
- dla materiału podstawowego o średnicy od 4 do 10 mm, odpowiedni jest drut o średnicy 1-1,2 mm.
- dla materiału podstawowego o średnicy powyżej 10 mm, odpowiedni jest drut o średnicy 1,6 mm lub większej.
Zarówno spawarki MAG, jak i MIG są niezwykle skuteczne biorąc pod uwagę ich szybkość działania. Profesjonalne firmy z pewnością powinny zaopatrzyć się w urządzenia tego typu. Popularny "migomat" z pewnością będzie nie do zastąpienia w warsztatach czy na placach budowy.
Spawarka TIG DC oraz spawarka TIG AC/DC
Są to urządzenia, w których elektroda jest nietopliwa, zbudowana z wolframu. Metal ten odznacza się bardzo wysoką temperaturą topnienia (ponad 3400 stopni Celsjusza), dzięki czemu praca spawarką jest bezpieczna dla elektrody.
Spawanie TIG jest stosowane wtedy, gdy ważny jest wygląd spoiny. Uzyskuje się wówczas trwałe, estetyczne i stabilne połączenie materiałów. Radzą sobie świetnie przy spawaniu cienkich materiałów, nawet o grubości 0,5 mm - tu w grę wchodzi każdy rodzaj metalu.
Spawarki TIG DC przeznaczone są do stali czarnej i stali nierdzewnych. DC oznacza możliwość pracy pod prądem stałym. Spawarki TIG AC/DC najczęściej wykorzystuje się do spawania aluminium oraz stali kwasoodpornych-nierdzewnych. Skrót AC/DC oznacza dostęp do prądu zmiennego jak i prądu stałego.
Podobnie jak w "migomatach", także w technologii TIG konieczne jest wyposażenie w butlę z gazem.
Inne rodzaje spawarek
W zaawansowanych zautomatyzowanych procesach spawalniczych mamy również spawarki laserowe i plazmowe. Ich zaletą jest możliwość scalania najrozmaitszych kształtów we wszystkich pozycjach. Spawać można także tworzywa sztuczne – w tym przypadku źródłem ciepła jest gorące powietrze lub opornik elektryczny.
Co jeśli nie możesz się zdecydować?
Dostępne są również narzędzia łączące w sobie różne funkcje. Zamiast korzystania z kilku spawarek, można zdecydować się na sprzęt łączący na przykład metodę MIG/MAG z MMA. W wersji 3w1 (łącznie z technologią TIG) będziesz mógł korzystać ze wszystkich trzech rodzajów procesów spawania.