Lampy UVC to standardowe wyposażenie wielu szpitali oraz placówek służby zdrowia. Powinny być stosowane w tych miejscach, gdzie może dochodzić do ewentualnych zakażeń, np. gronkowcem lub sepsą.
Lampa wirusobójcza i promieniowanie UV
Promieniowanie nadfioletowe różni się zakresem długości fali. Jednym z podzakresów jest długość pomiędzy 100 a 180 nm (tzw. nadfiolet daleki), czyli promieniowanie UVC. Podział wynika z tego, w jaki sposób promieniowanie nadfioletowe oddziałuje na organizmy żywe. Nie należy jednak się martwić, że promieniowanie o zakresie fali poniżej 200 nm może narazić zdrowie ludzkie, ponieważ pochłania je powietrze. Oznacza to, że promieniowanie UVC jest praktycznie nieobecne w naszym środowisku naturalnym. Nie dociera do powierzchni planety, gdyż pochłaniane jest przez atmosferę okołoziemską. Promieniowanie słoneczne, z którym obcujemy na co dzień, ma zakres od 300 do 400 nm (to zakres określany jako UVA i UVB). Krótko mówiąc, jeśli w naszym środowisku będzie występować promieniowanie nadfioletowe w zakresie UVC, może ono być jedynie sztucznie wytworzone. Jedno z jego źródeł stanowi lampa wirusobójcza. Inne źródła promieniowania UVC to lampy rtęciowe, świetlówki, lampy ksenonowe oraz łuk spawalniczy.
Kiedy warto kupić lampę UVC?
Dzięki swoim właściwościom, promieniowanie UVC wykorzystywane jest do likwidacji mikroorganizmów, takich jak wirusy, grzyby czy pleśń. Za jego pomocą zdezynfekować można zarówno powierzchnię wody, jak i powietrze. Stąd tak duża popularność lamp bakteriobójczych, emitujących promieniowanie o długości fali 253,7 nm. Silne właściwości biobójcze powodują nieodwracalną dezaktywację wszelkich drobnoustrojów. Dlatego lampa UVC powinna znaleźć się w pomieszczeniach, w których wskazana jest wysoka sterylność. Moc oraz liczba tego typu urządzeń zależy od wysokości i kształtu pomieszczenia, w którym mają się zostać umieszczone, wilgotności, temperatury, a także odporności drobnoustrojów. Duża liczba tych parametrów uniemożliwia przyjęcie jednoznacznych wskaźników, które precyzyjnie określą liczbę lamp w danym pomieszczeniu. Według przyjętej praktyki, dotyczącej stosowania lamp wirusobójczych, przyjmuje się, że czystość biologiczna zostanie osiągnięta, jeśli przyjmiemy następujące parametry:
- lampa wirusobójcza 15 W – powierzchnia do 6 ㎡;
- lampa wirusobójcza 30 W – powierzchnia do 12 ㎡.
Pomieszczenie powinno mieć wysokość od 2,5 do 3 m.
Zalety stosowania lamp wirusobójczych
Lampy UVC są urządzeniami, które wymagają dużego poboru mocy. Jeżeli mamy pojedynczy odbiornik, nie generuje on zbyt wysokich kosztów. Jeśli jednak zależy nam na utrzymaniu stałego, wysokiego poziomu czystości biologicznej w pomieszczeniu, lampa przepływowa UVC powinna pracować w trybie ciągłym. Wówczas, jeżeli pomieszczenie (np. w przychodni czy szpitalu) wymaga kilku lamp, koszty będą odczuwalne. W nowszych generacjach lamp wirusobójczych stosowane są nowoczesne promienniki, które pozwalają na oszczędny pobór energii przy jednoczesnym wzroście wydajności. Lampy UVC przepływowe, które wyposażone są w wymuszony obieg powietrza, mogą dezynfekować przy stałej obecności pracowników czy pacjentów przychodni. Po włączeniu urządzenia efekt dezynfekcji powietrza pojawia się już po kilkudziesięciu minutach. W przypadku sal szpitalnych czy gabinetów lekarskich lampa wirusobójcza powinna być włączona nawet przez około osiem godzin. Mimo że oczywiste miejsca ich przeznaczenia to pomieszczenia służby zdrowia, te urządzenia z powodzeniem są wykorzystywane również w hotelarstwie i gastronomii, przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz spożywczo-przetwórczym. Spotkać można je także w aptekach i różnego rodzaju laboratoriach.
Skąd się wzięły lampy wirusobójcze?
Pierwsze lampy UVC zaczęły być stosowane w pierwszej połowie XX wieku w licznych szpitalach. Dziś ich wykorzystanie spopularyzowało się również poza wyżej wymienionymi obszarami za sprawą informacji o wysokiej skuteczności lamp odnośnie do koronawirusa. Lampy wirusobójcze używane są do dezynfekcji sklepów wielkopowierzchniowych, środków komunikacji publicznej oraz miejsc użyteczności publicznej. Warto zaznaczyć, że ich obsługą powinni zajmować się wysoko wykwalifikowani pracownicy BHP. Stosowanie lamp UVC w przestrzeni publicznej nie powinno bowiem stanowić zagrożenia dla ludzi. Na temat skuteczności wykorzystania tych urządzeń niejednokrotnie wypowiadały się w mediach autorytety z zakresu wirusologii. To jedna z przyjętych metod dezynfekcji, ale dotyczy to przede wszystkim powierzchni. Tylko w takim przypadku lampa UVC może być przydatna. Naświetlanie powinno trwać przynajmniej osiem godzin.
