Podczas pracy z lutownicą powinniśmy pamiętać, żeby zadbać o własne bezpieczeństwo. Należy założyć okulary ochronne, by zasłonić oczy. Podczas lutowania powstają toksyczne opary. Pomieszczenie, w którym pracujemy, musi być więc wietrzone. Powinniśmy także unikać samodzielnego składania i rozkładania narzędzia, ponieważ w najgorszym przypadku może skończyć się to porażeniem prądem. W czasie pracy nie należy się zapominać i sprzęt trzymać za uchwyt tak, by uniknąć poparzenia.
Lutowanie – od czego zacząć?
Przed zakupem sprzętu do lutowania powinniśmy zdecydować, do jakiego rodzaju prac będziemy potrzebować lutownicy. Ta informacja przyda się do określenia kilku dodatkowych parametrów. Najmniejszą mocą charakteryzują się lutownice oporowe, które znajdują zastosowanie głównie w elektronice. Sprzęt transformatorowy jest w tym zestawieniu dużo silniejszy i polecany do zastosowań uniwersalnych, w tym lutowania przewodów. Od mocy lutownicy zależeć będzie, jak szybko narzędzie może się nagrzewać. Lutownica o uniwersalnym charakterze powinna mieć moc około 100 W. Przy takich parametrach czas jej nagrzewania będzie wynosić do 10 sekund. Takie urządzenie w zupełności wystarczy, by lutować nawet większe powierzchnie. Powinniśmy się jednak wówczas postarać o odpowiednio duży grot. Kiedy mamy zamiar lutować mniejsze elementy, grot powinien być cieńszy i mniejszy. Dobrym rozwiązaniem jest również zakup lutownicy z przełącznikiem mocy – można ją wtedy regulować w zależności od potrzeb.
Palnik do lutowania, cyna do lutowania i inne elementy
Przy pomocy lutownicy i spoiwa (którym najczęściej jest cyna) możemy połączyć ze sobą metalowe elementy. Dla osób, które amatorsko pracują z tym urządzeniem przy elementach elektronicznych, najlepszym rozwiązaniem będzie lutownica oporowa. Bardziej zaawansowane czynności umożliwi stacja lutownicza, która wyposażona jest w sterowanie. Dzięki temu urządzenie czuwa nad odpowiednią temperaturą grotu. Stacja lutownicza może bazować na różnych typach urządzeń. Jednym z nich jest lutownica transformatorowa, mocny sprzęt do łączenia przewodów oraz odpowiednio dużych powierzchni. Podczas pracy z tego rodzaju urządzeniem mniej istotna niż dokładność lutowania będzie szybkość i moc nagrzewania. Lutowanie nie obędzie się bez takich akcesoriów jak cyna do lutowania, którą pokrywa się pozbawione izolacji końce lutowanych przewodów. Kompletując swój zestaw, nie można zapomnieć o kalafonii. To wytwarzana najczęściej z sosny miękka żywica ułatwiająca pokrywanie cyną przewodów. Do tzw. lutowania twardego używa się również palnika do lutowania. To wykonane z mosiądzu urządzenie, które stosuje się do lutowania dużych powierzchni.
Co jest potrzebne do lutowania?
- Topnik – to materiał, który pozwala zapobiegać powstawaniu tlenków w trakcie lutowania. Dzięki niemu łatwo usuniemy powłokę tworzącą się w trakcie lutowania. Minimalizuje odpryskiwanie materiału. Przykładem topnika może być:
- Kalafonia – materiał, który jest topliwy i łatwopalny, dlatego podczas jego używania należy postępować ostrożnie. Jest niezbędny podczas lutowania stopem cynowo-ołowiowym. Dzięki swoim właściwościom może równomiernie rozlać się w miejscu lutowania, co pozwoli zapobiec utlenianiu złączy. Topi się w temperaturze około 140 stopni °C. Zanim zaczniemy używać kalafonii, musimy rozpuścić ją i dopasować do lutowanej powierzchni. Umożliwia ona łatwiejsze pokrycie cyną odizolowanego przewodu, eliminując zimne luty. Nadmiar materiału usuwa się po zakończeniu lutowania.
- Pasta lutownicza – używana jest głównie do lutowania miękkiego.
- Grot do lutownicy – to element, który można wymieniać i w zależności od potrzeb wykorzystywać w lutownicy transformatorowej i oporowej. Groty mają różne wielkości i kształty. Do najczęściej stosowanych należą:
- grot w kształcie ołówka,
- grot w kształcie szpica,
- grot w kształcie dłuta,
- grot płaski.
Czym lutować, czyli rodzaje lutownic
- Stacja lutownicza – urządzenie wysokiej jakości, przeznaczone dla profesjonalistów. Wyposażone jest w układy elektroniczne, które umożliwiają regulowanie temperatury i utrzymywanie jej na określonym poziomie oraz wyświetlacz wskazujący siłę nagrzewania, aktualną temperaturę i stan urządzenia. Pozwala na pracę we wszystkich rodzajach lutowania.
- Lutownica transformatorowa – sprzęt o dużej mocy, którą uzyskuje się poprzez przepływ prądu o dużym natężeniu. Nagrzewa się szybko, umożliwiając płynną pracę, również przy grubych kablach i dużych powierzchniach. Dzięki prostej obsłudze należy do najpopularniejszych rodzajów lutownic dostępnych na rynku.
- Lutownica oporowa - lekki, niedrogi sprzęt. Działa dzięki grzałce, która wytwarza ciepło rozprowadzane przez drut prowadzący do grotu. W tej grupie znajdują się również lutownice kolbowe wyposażone w groty większych rozmiarów.
