Meble i inne przedmioty drewniane mają w sobie duszę. Faktura, zapach i możliwości zdobienia, jakie daje drewno są nie do podrobienia. Przedmioty z drewna dobrej jakości cechują się większą trwałością i można je w prosty sposób odświeżyć, poddając je renowacji. To dlatego, mimo tańszych substytutów, drewno jest ciągle w cenie. Jest ono piękne samo w sobie, nawet w najprostszej formie. Ale zdobienia wykonane za pomocą frezarki sprawiają, że zamienia się w prawdziwe dzieło sztuki. Pasjonujesz się stolarstwem i chcesz zacząć swoją przygodę z frezowaniem? Przeczytaj poniższy artykuł, a poznasz najważniejsze informacje, które pozwolą Ci skutecznie i w bezpieczny sposób wykonać swoje pierwsze ozdoby z drewna za pomocą frezarki.
Frezarka - czym jest i jakie są rodzaje frezarek
Frezarka to rodzaj elektronarzędzia, używanego między innymi w stolarstwie, do obróbki drewna. Narzędzie nazywane jest często nowoczesnym dłutem, gdyż pozwala o wiele szybciej i łatwiej wykonać niektóre czynności niż za pomocą tradycyjnego dłuta. Frezarka jest bardzo użyteczna w warsztacie stolarskim. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego jak wiele elementów i jakie efekty można uzyskać za pomocą frezarki. Wykonuje się nią nie tylko zdobienia, ale także wszelkiego rodzaju wcięcia i rowki o zastosowaniu konstrukcyjnym, otwory na zawiasy i wiele innych. Sprawdzi się idealnie do profilowania krawędzi mebli, nadając im niepowtarzalny charakter oraz do zaokrąglania narożników, zwiększając bezpieczeństwo użytkowania przedmiotów. Po dopasowaniu akcesoriów można jeszcze zwiększyć jej funkcjonalność.
Rodzaje frezów
Najważniejszym elementem frezarki jest frez, czyli wymienna końcówka z ostrzem, którą mocuje się do trzpienia. Frez porusza się ruchem obrotowym skrawając obrabiane drewno. Posiadanie różnych frezów pozwala uzyskać pożądane kształty i bardzo ciekawe efekty. Frezy różnią się nie tylko kształtem, ale też materiałem, z którego są wykonane. Dzięki nim frezarką można obrabiać nie tylko drewno.
Podstawowe rodzaje frezów to nasadowe i trzpieniowe. Te pierwsze są najczęściej spotykane ze względu na łatwość montażu. Wystarczy umieścić frez we wrzecionie frezarki. W przypadku frezów trzpieniowych konieczne jest posiadanie specjalnego trzpienia, do którego można przymocować frez bez otworów mocujących. Wersje trzpieniowe dają więcej możliwości. Frezy proste doskonale sprawdzą się do nawierceń, natomiast frez czołowy pozwoli pogłębić otwory. Frezy spiralne także nadają się do nawierceń, jednak cechują się większą wytrzymałością i doskonale sprawdzą się do pracy przy twardym drewnie. Trzpienie profilowe służą do tworzenia elementów ozdobnych. Wymagają one dużej precyzji i najlepszego sprzętu. Inne jeszcze są frezy trzpieniowe do połączeń, charakteryzujące się dużą dokładnością i oddzielne do frontów oraz ramek, które nadają się także do frezowania płyt MDF.
Jakie można spotkać rodzaje frezarek?
Frezowanie drewna pozwala idealnie wykończyć produkt. Aby uzyskać wymarzony efekt, trzeba dowiedzieć się, jakie są rodzaje frezarek i do czego służą. Frezarki można rozróżnić na podstawie ilości wrzecion. Na rynku dostępne są frezarki jednowrzecionowe i frezarki wielowrzecionowe. Te z kolei można podzielić na ze względu na usytuowanie wrzecion, to znaczy:
- frezarki górnowrzecionowe - uznawane są za najbezpieczniejsze, dlatego polecane są dla osób początkujących. Z tego tytułu są to frezarki o największej popularności. Frezarka górnowrzecionowa posiada ostrze usytuowane nad stołem. Charakteryzuje się ona najniższą wydajnością, dlatego nie nadaje się do długotrwałej pracy. Daje natomiast możliwość łatwej obróbki drewna i zachowania powtarzalności wzorów. Frezarką górnowrzecionową możesz z łatwością wykonać krawędzie półek oraz krzywizny. Doskonale sprawdzi się do frezowania rowków do połączeń elementów drewnianych i połączeń narożników.
- frezarki dolnowrzecionowe - Ta frezarka posiada wrzeciono zamontowane pod stołem roboczym, dlatego jest dość niebezpieczna i trudniejsza w obsłudze. Zwykle są to urządzenia ciężkie o dużej mocy. Dedykowane są dla doświadczonych stolarzy ze względu na ograniczony wgląd na umiejscowienie wrzeciona. Ten rodzaj sprzętu ma zastosowania przede wszystkim podczas frezowania profilowego. Frezarka dolnowrzecionowa służy do profesjonalnego frezowania drewna i tworzenia artystycznych detali oraz bardziej złożonych elementów.
- frezarki równowrzecinonowe - Posiadają wrzeciono umiejscowione w tej samej linii, co blat stołu.
Na rynku znaleźć można frezarki jednoręczne, które będą idealnym narzędziem dla osób, które zaczynają swoją przygodę z frezowaniem. Urządzenia te są lekkie i łatwe do przenoszenia. Nadają się do podstawowej obróbki materiału. Są stosunkowo łatwe w obsłudze. Oprócz tego można spotkać frezarki stołowe, które są ważnym narzędziem w profesjonalnych warsztatach stolarskich. Tego typu urządzenie będzie niezastąpione przy obróbce dużych elementów.
Ponadto można spotkać się ze specjalistycznymi frezarkami np. dedykowanymi typowo do rowków. Jeśli chodzi o zastosowanie to rozróżniamy dwa główne typy:
- Frezarkę krawędziową - Ma zastosowanie głównie do obrabiania krawędzi.
- Frezarkę nutową - Za jej pomocą w obrabianym materiale można zrobić wpusty oraz rowki
Patrząc na budowę frezarek istnieją frezarki do pracy w pozycji pionowej, poziomej oraz uniwersalne.
- Frezarka CNC - Obecnie frezarki CNC stanowią podstawę przemysłu produkcyjnego. Jest to nowoczesna maszyna sterowana numerycznie. Ta frezarka ma wszechstronne zastosowanie. Z ich pomocą można wykonać bardzo zaawansowane zdobienia. Proces obróbki materiału za pomocą frezarki numerycznej cechuje się niezwykłą precyzją i możliwością dużej ilości dokładnie takich samych elementów. Odpowiednio zaprogramowana frezarka CNC jest praktycznie bezobsługowa.
Parametry techniczne frezarek
Wiedza na temat tego, jakie rodzaje frezarek są dostępne na rynku nie wystarczy do tego, aby wybrać najbardziej odpowiedni sprzęt do Twojego warsztatu. Bardzo istotną sprawą podczas wyboru frezarki są jej parametry techniczne. Po przeanalizowaniu wszystkich danych będziesz w stanie wybrać właściwą frezarkę, która spełni wymagania podczas tworzenia swoich wymarzonych projektów.
Frezarka dla amatorów
Osoby początkujące, które potrzebują frezarki do prostych prac mogą rozejrzeć się za frezarkami o mocy w przedziale 700 do 900 W. W przypadku miękkiego drewna i niezbyt długiego czasu pracy taka frezarka w zupełności wystarczy.
Frezarki półprofesjonalne i profesjonalne
Modele o mocy w przedziale 1250 -1400 to półka urządzeń bardziej zaawansowanych. Większa moc oznacza szybszą racę silnika i większą wytrzymałość. Tego typu urządzenia poradzą sobie podczas tworzenia skomplikowanych elementów. Można za ich pomocą wykonać bardziej zaawansowane kształty, nacięcia, profile narożne czy inne ozdobne elementy.
Profesjonalny sprzęt ma około 2000 W i cechuje się dużą siłą obrotową. Frezarki tego typu są przystosowane do długich godzin pracy w warsztacie. Sprzęt o tak dużej mocy będzie niezbędny w przypadku drewna twardego, jak na przykład dąb.
Parametry techniczne frezarki są ściśle związane z jej ceną. Im bardziej zaawansowany i wytrzymały sprzęt, tym cena będzie porównywalnie wyższa. Warto zatem przeanalizować jak ambitne będą tworzone projekty i czy na pewno potrzebujesz najbardziej zaawansowanego sprzętu, czy może wystarczy Ci podstawowe urządzenie.
Zasady bezpieczeństwa podczas pracy frezarką
Zanim przystąpisz do pracy, należy przygotować sobie miejsce pracy. Porządek w warsztacie to podstawa bezpieczeństwa. Dobrze zorganizowany stół stolarski sprawi, że praca będzie przebiegać łatwiej i szybciej. Podczas pracy frezarką należy przygotować miejsce, gdzie będziesz odkładać pozostałości elementu obrabianego. Skrawki drewna na blacie stanowią realne zagrożenie i ryzyko urazu. Do zorganizowania sobie miejsca na odpadki świetnie sprawdzi się wiadro lub skrzynia.
Stół do wykonywania prac stolarskich powinięć być odpowiednio duży i przede wszystkim stabilny. Konieczne jest sprawdzenie docisku materiału do blatu roboczego. Materiał nie może przesuwać się podczas obrabiania, gdyż oprócz tego, że znacznie utrudni to właśnie wykonanie frezu, to znacznie obniży Twoje bezpieczeństwo podczas pracy.
W trakcie frezowania jesteś narażony na duże pylenie. Przedostanie się pyłu do oczu i układu oddechowego może skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi. Dlatego ważnym aspektem pracy z frezarką będzie zabezpieczanie rąk i twarzy przed odłamkami i pyłem. Do frezowania drewna przyda się maska przeciwpyłowa, okulary ochronne oraz grube rękawiczki, najlepiej z elementami gumowymi. Doskonałym uzupełnieniem będzie strój roboczy z wytrzymałego materiału. Należy też zadbać o wygodne buty, które będą dobrze trzymały się stopy.
Frezowanie drewna - technika
W przypadku pracy frezarką górnowrzecionową niezwykle istotny jest kierunek posuwu. Można rozróżnić współbieżne frezowanie drewna oraz przeciwbieżne. Współbieżny kierunek to taki, w którym posuw odbywa się w tym samym kierunku, co rotacja frezu. W tej metodzie charakterystyczne jest wychodzenie frezu z elementu obrabianego, co zmniejsza kontrolę nad frezarką ręczną oraz niesie ryzyko wypadku, a także można uszkodzić materiał. Z tego powodu stosowanie tej metody przy użyciu ręcznej frezarki górnowrzecionowej jest odradzane.
W frezowaniu przeciwbieżnym narzędzie i ostrze poruszają się w przeciwne strony. To znaczy, że jeśli wykonywany jest posuw do przodu, to ostrze kręci się w lewo, natomiast w przypadku posuwu do tyłu ostrze powinno kręcić się w prawo. W trakcie stosowanie tej metody praca frezarką górnowrzecionową jest lepiej kontrolowana przez operatora, ale za to wymaga większej siły posuwu, gdyż wytwarza się większy opór. Przeciwbieżne frezowanie drewna daje bardzo dobre jakościowe efekty pracy.
Aby rozpocząć pracę frezarkę, należy trzymać w pozycji lekko pochylonej. Trzymanie frezarki pod lekkim kątem pomaga wejść ostrzu w materiał. Następnie można wyrównać narzędzie do pozycji pionowej.
