Znany ludzkości od co najmniej 5000 lat czosnek doskonale zimuje w naszym klimacie, dlatego można sadzić go nawet jesienią. Czosnek ozimy zwykle wypuszcza listki w lutym, a jeśli zima jest ciepła – w styczniu. Choć podczas mrozu końcówki mogą podmarznąć, roślina wspaniale się regeneruje i doskonale plonuje.
Sadzenie czosnku jesienią zapewnia wcześniejszy plon (zwykle w lipcu), a ponadto pozwala uniknąć dość trudnego w warunkach domowych przechowywania ząbków przez zimę. Jeśli jednak z jakichś powodów spóźnimy się z sadzeniem czosnku zimowego, mamy szansę nadrobić straty wiosną.
Lista potrzebnych narzędzi i materiałów:
- ząbki czosnku lub cebulki powietrzne.
Dlaczego i jak sadzić czosnek zimowy?
Czosnek zimowy (ozimy) sadzi się po to, żeby uzyskać wcześniejszy plon niż w przypadku odmian wiosennych. Zwykle w warunkach domowych trudno jest przechować ząbki tak, żeby nadawały się do sadzenia wiosną. Do tego potrzebne jest ciemne i chłodne, a jednocześnie przewiewne pomieszczenie, w którym temperatura nie spadnie poniżej 0 stopni Celsjusza. Można spróbować przechować ząbki w lodówce, jednak nie zawsze się to udaje – czosnek często gnije lub kiełkuje przedwcześnie.
Wygodniej i łatwiej jest zasadzić czosnek w ogrodzie jesienią. Do tego celu warto wybrać stanowisko w sąsiedztwie truskawek, pietruszki lub marchewki. Czosnek świetnie rośnie na grządce po ogórkach, pomidorach, kalafiorach, fasoli i selerze. Nie sadzi się go natomiast tam, gdzie poprzednio rosły rośliny cebulowe, buraki czy ziemniaki.
Kiedy i jak sadzimy czosnek zimowy?
Zimowy czosnek sadzi się na przełomie września i października, by miał możliwość ukorzenienia się przed zimą. Najlepsza gleba dla tej rośliny to ziemia próchnicza, żyzna. Duże i ładne główki nie wykształcą się w kwaśnym i nieprzepuszczalnym podłożu.
Przed zasadzeniem czosnku należy przekopać grządkę za pomocą łopaty oraz zasilić kompostem w dużej dawce (1–2 wiaderek 10 litrowych na 1 ㎡). Tak przygotowane stanowisko trzeba wyrównać grabiami.
Czosnek – jak sadzić ząbki i cebulki?
Warto wiedzieć, że czosnek ozimy można sadzić nie tylko w postaci ząbków, lecz także cebulek powietrznych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że ten wyhodowany z cebulek ma postać pojedynczego, dużego ząbka. Choć nadaje się do celów spożywczych, nie uprawia się go w formie zdrowej przyprawy, tylko po to, aby chronić inne rośliny.
Przykładowo, zasadzony pomiędzy truskawkami doskonale chroni je przed szkodnikami oraz chorobami. W żyznej i dobrze nawiezionej ziemi pojedynczy ząbek może nawet osiągnąć wielkość orzecha włoskiego.
Jeśli zależy nam nie na ochronie innych roślin, lecz na plonach, wybierzmy ząbki. To z nich wyrastają główki z kilkoma lub kilkunastoma ząbkami, tak dobrze znane nam z kuchni.
Jak się sadzi czosnek w gruncie? Głębokość i rozsada
Na plantacjach wybór odmiany czosnku jest uzależniony od tego, czy roślina będzie sadzona jesienią, czy wiosną. Jednak w uprawie ogrodowej nie ma to znaczenia – każda, również wiosenna odmiana da plon. W najzimniejszych regionach Polski warto na zimę okryć ziemię w miejscu, w którym posadziliśmy czosnek jary agrowłókniną lub ściółką.
Jak głęboko sadzić czosnek?
Warto wiedzieć, że jesienią sadzi się go głębiej niż wiosną. Gwarantuje to lepsze warunki do przetrwania rośliny w przypadku mrozów. Żeby zasadzić ząbki, należy wykopać łopatką do sadzenia niewielkie dołki o głębokości 5–6 cm. W przypadku cebulek dołki są znacznie płytsze i mają głębokość około 1–1,5 cm.
Sadzenie czosnku – rozsada.
Różnica między sadzeniem ząbków i cebulek dotyczy nie tylko głębokości, lecz także odległości. Ząbki sadzi się w rzędach co 20–30 cm, umieszczając jeden co 6–10 cm. Warto wiedzieć, że czosnek na szczypior sadzi się gniazdowo (kilka ząbków w jednym dołku).
Cebulki powietrzne sadzi się natomiast co 5–10 cm, w zależności od ich wielkości.
Jak sadzić czosnek wiosenny?
Choć w uprawie ogrodowej odmiana czosnku nie ma większego znaczenia, warto wiedzieć, że na plantacjach wiosną sadzi się niemal wyłącznie czosnek Jankiel i Jarus. Do odmian ozimych z kolei, dobrze rosnących w naszych glebach, zalicza się:
- Arkus (z 4–7 ząbkami na główkę);
- Harnaś (z 8–13 ząbkami);
- Huzar (z 12–20 ząbkami);
- Mega (z 3–5 ząbkami);
- Ornak (z 4–10 ząbkami);
- Zawrat (z 5–7 ząbkami).
Czosnek wiosenny sadzi się podobnie jak jesienny – ma zbliżone wymagania dotyczące gleby i nasłonecznienia oraz wilgotności. Ząbki układa się w marcu i na początku kwietnia na głębokości nieco mniejszej niż w przypadku czosnku zimowego. Warto zwrócić uwagę na termin sadzenia roślin wiosną – zbyt późno umieszczone w glebie nie zdążą się ukorzenić i nie dadzą dobrego plonu.
